Kedi ve köpeklerde dişler

Kedi ve Köpekler de aynı insanlar gibi süt dişlerine sahiptirler. Bu dişler doğumdan sonra belirli zamanlara göre çıkmaktadır. Bir çoğumuz daha önce bebeklerle bir araya gelmişizdir. Bebeklerde diş çıkarırken huzursuzluk, ateş, ağız içinin kaşınması, iştahsızlık gibi semptomlar göstermişlerdir. Kedi ve Köpek yavruları da aynı bebekler gibidir. Bu yazımız da diş hastalıkları, anomalileri ve diş taşlarından daha çok normal dişlerden bahsedeceğiz. ilerleyen zamanlarda hastalıkları, tedavileriyle birlikte tek tek ele alacağız. Dişlerin daha kolay ve net anlaşılabilmesi için biraz anatomiye de başvuracağız.

Dişler ağız mukozasında kendilerine ait boşluklara yerleşmiş, vücudun en sert yapılarından biridirler. Dişleri kısaca iki guruba ayırabiliriz. Süt dişleri ve kalıcı dişler olmak üzere, süt dişleri herkesin bildiği gibi ilk dişler olup belirli dönemde çıkar ve düşerler. Bu dişlerin yerlerine kalıcı dişler gelir ve sayıları daha fazladır. Ömür boyunca görev yapar ve yüzeyleri aşınır, her hangi bir sebeple düştükleri zaman yerlerine yenisi gelmez.

Kalıcı dişleri de 3 grup halinde inceleyebiliriz. Kesici dişler ( dentes İncisivi ), Köpek dişleri (dentes canini ), Öğütücü dişler ( Bu gurubu da iki grup içinde dentes premolares ve dentes molares şeklinde ayrılır.) Aşağıdaki tablolar tam bir ağız yapısını sergilemekte ve 4 ana bölgeye ayrılmıştır. Sağ üst çene , sol üst çene, Sağ alt çene ve sol alt çene şeklindedir.

Köpek Diş Formülü

Süt dişler için: Süt dişlerine sahip bir köpekte 14 tane alt çenede, 14 tane üst çenede toplam da 28 tane süt dişi bulunur.

- 3 Adet Öğütücü Dişler (Premolares) - 1 Adet Köpek Dişleri (Canini) - 3 Adet İncisivi Kesici Dişler
- 3 Adet İncisivi Kesici Dişler - 1 Adet Köpek Dişleri (Canini) - 3 Adet Öğütücü Dişler (Premolares)

- 3 Adet Öğütücü Dişler (Premolares) - 1 Adet Köpek Dişleri (Canini) - 3 Adet İncisivi Kesici Dişler

- 3 Adet İncisivi Kesici Dişler - 1 Adet Köpek Dişleri (Canini) - 3 Adet Öğütücü Dişler (Premolares)

Kalıcı dişler için: Tüm kalıcı dişlere sahip bir köpekte toplamda 42 tane diş bulunmaktadır.

- 2 Adet Öğütücü Dişler (Molares) - 4 Adet Öğütücü Dişler (Premolares) - 1 Adet Köpek Dişleri (Canini) - 3 Adet İncisivi Kesici Dişler

- 3 Adet İncisivi Kesici Dişler - 1 Adet Köpek Dişleri (Canini) - 4 Adet Öğütücü Dişler (Premolares) - 2 Adet Öğütücü Dişler (Molares)

- 3 Adet Öğütücü Dişler (Molares) - 4 Adet Öğütücü Dişler (Premolares) - 1 Adet Köpek Dişleri (Canini) - 3 Adet İncisivi Kesici Dişler

- 3 Adet İncisivi Kesici Dişler - 1 Adet Köpek Dişleri (Canini) - 4 Adet Öğütücü Dişler (Premolares) - 3 Adet Öğütücü Dişler (Molares)

Köpeklerde Diş Çıkışı Ve Değişimi

ilk olarak süt köpek dişleri 3 ve 4. haftalarda çıkmaya başlar ve 4-5 aya kadar düşüp kalıcı köpek dişi çıkmaktadır. Kesici dişer 4-5 haftada çıkarlar ve 4-5 aya kadar dökülüp kalıcı kesici dişler çıkar. Premolar dişler 3-5 haftada çıkmaya başlar 5-6. ay da kalıcı dişler tamamlanmış olur. Yani 2 aylık bir köpekte süt dişleri tamamlanmıştır ve artık dökülüp kalıcı dişler gelecektir. Molar dişlerden birincisi 3. ayda üçüncüsü ise 6. ayda çıkar. 7 aylık bir köpekte süt dişler dökülmüş ve kalıcı dişler tamamlanmıştır. Küçük ırk köpekler bazen süt köpek dişleri dökülmüyor ve kalıcı köpek dişi çıksa bile iki köpek dişi yan yana olabiliyor.(özellikle yorkshire terrierlerde ve diğer küçük ırk köpeklerde)

Kedi Diş Formülü

Süt dişler için: Süt dişlerine sahip bir kedide 12 tane alt çenede, 14 tane üst çenede toplam da 26 tane süt dişi bulunur.

- 3 Adet Öğütücü Dişler (Premolares) - 1 Adet Köpek Dişleri (Canini) - 3 Adet İncisivi Kesici Dişler

- 3 Adet İncisivi Kesici Dişler - 1 Adet Köpek Dişleri (Canini) - 3 Adet Öğütücü Dişler (Premolares)

- 2 Adet Öğütücü Dişler (Premolares) - 1 Adet Köpek Dişleri (Canini) - 3 Adet İncisivi Kesici Dişler

- 3 Adet İncisivi Kesici Dişler - 1 Adet Köpek Dişleri (Canini) - 2 Adet Öğütücü Dişler (Premolares)

Kalıcı dişler için: Tüm kalıcı dişlere sahip bir kedide toplamda 30 tane diş bulunmaktadır.

- 1 Adet Öğütücü Dişler (Molares) - 3 Adet Öğütücü Dişler (Premolares) - 1 Adet Köpek Dişleri (Canini) - 3 Adet İncisivi Kesici Dişler

- 3 Adet İncisivi Kesici Dişler - 1 Adet Köpek Dişleri (Canini) - 3 Adet Öğütücü Dişler (Premolares) - 1 Adet Öğütücü Dişler (Molares)

- 1 Adet Öğütücü Dişler (Molares) - 2 Adet Öğütücü Dişler (Premolares) - 1 Adet Köpek Dişleri (Canini) - 3 Adet İncisivi Kesici Dişler

- 3 Adet İncisivi Kesici Dişler - 1 Adet Köpek Dişleri (Canini) - 2 Adet Öğütücü Dişler (Premolares) - 1 Adet Öğütücü Dişler (Molares)

Kedilerde Diş Çıkışı Ve Değişimi

Kesici ve canin dişler 3-4 haftada çıkarlar. 5-6. haftalarda ön öğütücü dişler çıkar ve 2 aylık olan bir kedi bütün süt dişlerine sahiptir. 3. ve 5. aya kadar süt dişleri dökülür ve kalıcı insisiv, kalıcı canin dişler çıkar. 4-5 aylık iken kalıcı premolar, 5 ve 6. aylarda ise molar dişler çıkar ve kalıcı dişler tamamlanır. Genel olarak 7 aylık bir kedi tüm kalıcı dişlere sahip olur. Dişlerin sayıları da yaş belirlemesinde kullanılabilir.

Kedi ve köpeklerde ağır geçen, bedeni zorlayan hastalıklar, beslenmenin engellenmesi ve benzeri durumlarda diş çıkışı ve gelişimi aksaya bilmektedir. Dişlerin çıkışı ve değişimi sırasında aşağıdaki semptomlar gözükebilir ancak tek tek değişim olduğu için çok da fazla etkilenmezler. Genel durum bozukluklarına pek rastlanmaz ağrı kesici kullanılmasına gerek yoktur.

- İştahsızlık

- Ağız mukozasında ve diş etlerinde kızarıklık ve hiperemi

- Ağız içi ağrı, kaşıntı ve ateş

- Ağız içi ve nefes kokusunda beklemiş kan kokusu görülebilir.

Dişler bir canlının olmazsa olmazıdır. Canlı organizma daima beslenmeye ihtiyaç duyar ve dişlerde bir sıkıntı olursa bu durumda beslenmek zor olacaktır. Bunun için kedi ve köpeğinizi 4 aylık ve 7 aylık iken diş kontrolleri yaptırılmalıdır. Bazen kesici süt ve öğütücü süt dişler düşmeye bilir ve kalıcılarda çıkamaz. Çıkmaya çalışırken yanlış bölgenden uç verebilir ve çene-diş uyumsuzlukları oluştur.

Kedi ve köpeklerimizin diş sağlığı için de saplı diş fırçaları, parmak diş fırçalar, diş sağlığı için özel üretilmiş çiğneme yapraklı dental kemikler, preslenmiş tendom ve kemikler, yine özel üretilmiş diş jellerden faydalana bilirsiniz. Diş sağlığının korunması hakkında ilerleyen günlerde diş taşı yazısında daha detaylı bilgiler verilecektir.